Okiem Arcymistrza - Mateusz Bartel vs Bartłomiej Heberla

Od Ponad tygodnia trwa Wrocławski Festiwal Szachowy. Pierw odbyły się Mistrzostwa Polonii Amatorów. Obecnie obserwujemy zmagania w turnieju Open oraz turnieju Arcymistrzowskim. Jako przerywnik w kibicowaniu proponuję zagłębić się w analizę partii Mateusza Bartla z Bartkiem Heberlą z pierwszego zjazdu Ekstraligi. Dzięki komentarzom Mateusza możemy się wgłębić w umysł arcymistrza. Zapraszam do lektury.
   [Event "SYGNITY EKSTRALIGA 2014"]  [Site "Gorzow Wlkp"]  [Date "2014."]  [Round "1.20"]  [White "Bartel, Mateusz"]  [Black "Heberla, Bartlomiej"]  [Result "1/2-1/2"]  [ECO "E62"]  [WhiteElo "2648"]  [BlackElo "2573"]  [Annotator "Doe,John"]  [PlyCount "86"]  [EventDate "2014.??.??"]   1. d4 Nf6 {W pewnym sensie niespodzianka, bo oczekiwałem raczej posunięcia d5.}  2. c4 g6 {Ciąg dalszy zaskoczenia, choć akurat obronę królewsko-indyjską  Bartek czasami grywał.} 3. g3 Bg7 4. Bg2 O-O 5. Nf3 c6 6. O-O d6 7. Nc3 Qa5 {  Wariant Ha5, który ma na celu przerzucenie hetmana na drugie  skrzydło, wygląda dość podejrzanie i nie cieszy się wyjątkowo dobrą reputacją.  Przy szachownicy nie pamiętałem jednak nic i postanowiłem zagrać to, co mi  akurat wpadnie do głowy.} 8. Qd2 $5 {Dość dziwny ruch, który nie jest jednak  pozbawiony sensu - po pierwsze białe szykują ewentualne b2-b3, bo obroniły  skoczka z c3, a po drugie po Hh5, maja możliwość wymiany hetmanów, co zresztą  zdarzyło się w partii.} Qh5 9. Qg5 {Diagram # Ten ruch wygląda mało ambitnie,  ale chyba nie jest bardzo głupi. Po wymianie dam białe utrzymują przewagę  przestrzeni, a czarne będą miały nieco ścieśnioną pozycje. Nie pozwala to  myśleć o realnej przewadze, ale daje nieco przyjemniejsza grę.} Bg4 $2 {Dziwny  ruch, który nie ma większego sensu.} ({Lepsze było} 9... Qxg5 10. Bxg5 h6 11.  Bd2 (11. Bxf6 Bxf6 12. e3 Bf5 $11) 11... Be6 12. b3 d5 {z mniej więcej równa  gra.}) 10. Qxh5 Nxh5 11. Rd1 {Diagram #} Nd7 $2 ({Przyznam się, że na ten ruch  bardzo liczyłem. Konieczne było} 11... Na6 {, co dawało mniej więcej równą grę.  }) 12. Ng5 $1 {Ten ruch umknął Bartkowi. Teraz, nieoczekiwanie, czarne mają  spore problemy z gońcem z g4!} Nb6 ({Wyrównania nie dawało} 12... h6 13. f3 Bf5  ({po} 13... hxg5 14. fxg4 Nhf6 15. Bf3 Nh7 {białe stoją lepiej z uwagi na  posiadanie pary gońców}) 14. e4 hxg5 15. exf5 gxf5 16. Bxg5 $14) 13. h3 Bc8 {  Diagram #} ({Smutna konieczność, bo na} 13... Bd7 { białe miały silne} 14. c5  $1) 14. b3 {Teraz białe stoją lepiej. Składa się na to kilka czynników. Po  pierwsze, białe są lepiej rozwinięte, po drugie ich figury są bardziej  scentralizowane (widać to zwłaszcza po skoczkach czarnych, które stoją na b6 i  h5), a po trzecie maja przewagę przestrzeni. Do pełni szczęścia brakuje tylko  zajęcia centrum.} Nf6 ({Warte rozpatrzenia było} 14... f5 {, którego celem  byłaby walka o pole e4, ale po prostym} 15. Ba3 {, które gdzieniegdzie grozi  już ruchem c5, białe powinny stać lepiej.}) 15. a4 {Dość kontrowersyjny ruch.  Podczas partii nie bylem pewien, czy wtrącenie ruchów a4-a5 jest na moją  korzyść czy też na korzyść czarnych. Koniec końców uznałem, że mi to wiele nie  przeszkadza, a czarnym może, ale chyba się pomyliłem.} ({Prawdopodobnie lepsze  było prostolinijne} 15. e4 {i dalej po} h6 16. Nf3 Nbd7 17. e5 {białe  cieszyłyby się przewagą.}) 15... a5 16. Ba3 ({Znowu niezłe było} 16. e4) 16...  Re8 17. e4 e5 $6 {Troszkę zbyt agresywna reakcja.} ({Należało zagrać spokojne,  poprawiające pozycję skoczka,} 17... Nbd7 {i dopiero na} 18. f4 e5 $1) 18. Nf3  ({Moja początkową intencją było} 18. d5 {, aby na jedyne} c5 {zagrać} 19. Nb5 {  . Wiązałem spore nadzieje z oddaniem figury po} Rd8 20. Nxd6 Rxd6 21. Bxc5 Bf8  {, ale niestety białe mają związane ręce z uwagi na groźbę h6 z dalszym  wygraniem pionka e4. Co prawda, i tak można było się na to zdecydować, ale  przewaga białych nie byłaby specjalnie duża:} 22. Be3 $1 h6 23. c5 Rd8 24. Nf3  Nbd7 25. c6 Nc5 26. Nxe5 {z pokazana inicjatywa za figurę - w końcu białe mają  już za nią trzy groźne pionki!}) 18... exd4 19. Nxd4 Bf8 {Bez wątpienia, białe  stoją lepiej. Maja aktywniejsza figury, a do tego mogą naciskać pionka d6.  Zadanie białych nie jest jednak proste, z uwagi na to, ze maja osłabionego  pionka na b3, a także - w perspektywie wymiany czarnopolowych goncow na d6,  słabe czarne pola.} 20. Nde2 Nbd7 {Diagram #} 21. Bxd6 $2 ({Błąd godny  amatora! Białym nie powinno się śpieszyć z wzięciem piona! Dużo ważniejsza  jest walka o czarne pola, którą można było rozpocząć ruchem f4, planując  zbicie na d6 w następnym posunięciu. Chodzi o to, by od razu potem zagrać  e4-e5 i ograniczyć poczynania czarnych figur.} 21. f4 {Po f4 czarne nie ma  zbyt dobrych perspektyw. Przy desce Bartek uważał, że najlepsze jest} Nc5 ({  programy sugerują tajemnicze...} 21... Kg7) 22. Bxc5 dxc5 23. e5 Nh5 {, ale  nie ma żadnych wątpliwości ze po} 24. g4 Ng7 25. Ne4 Be7 26. Rd3 {czarne stoją  na pograniczu przegranej - białe nie tylko maja przewagę pionowa na skrzydle  królewskim i w centrum, ale do tego kontrolują jedyna otwarta linie.}) 21...  Nc5 $1 {Tylko tak! Bicie na d6 dałoby białym cenne tempo - skoczek nie mógłby  iść wówczas na c5, bo wisiałby jego kolega na f6.} 22. Bxc5 ({Przykra  konieczność, bo po} 22. Bxf8 Kxf8 23. Nd4 Ncxe4 {pozycja byłaby zupełnie równa.  }) 22... Bxc5 23. Kf1 {Diagram # W pozycji diagramie, białe - pomimo pionka  przewagi - nie maja nawet cienia przewagi. Czarnopolowy goniec czarnych jest  bardzo silny i dominuje nad całą pozycją. Ba, powiedziałbym, że to białe muszą  uważać, by nie stanąć gorzej! Jedyna nadzieja białych jest to, by szybko  zagrać f4-e5-Se4, bo ograniczyłoby czarne figury i być może doprowadziło do  spełnienia marzeń, czyli wymiany gońca z c5. Bartek jednak doskonale zdawał  sobie sprawę z tych zamiarów...} Nd7 24. f4 Bf8 ({Nieco lepsze wydaje się}  24... Bb4 {, które nie pozwala białym na} 25. e5 {, bo po} ({lepsze jest} 25.  Rab1 Nc5 26. g4 $13) 25... Nc5 {nie ma sensownej drogi do obronienia pionka z  b3 (goniec z b4 atakuje skoczka z c3, nie dając tym samym ruchu Sd4).}) 25. e5  Nc5 26. Nd4 Rd8 $2 {Slaby ruch, który daje białe sporo możliwości taktycznych,  związanych z tym, ze wieża na polu d8 jest niebroniona (oczywiście, na pole e8  także nikt jej nie bronił, ale nie można było tego wykorzystać).} ({Przy  partii bardziej obawiałem się ruchu} 26... Bg7 $1 {, co po} 27. Re1 f6 28. exf6  Rxe1+ 29. Rxe1 Bxf6 30. Nce2 Bd7 {dawało czarnym świetną pozycję z widokami na  przewagę (!) w końcówce.}) 27. Ra2 $1 {Ten silny ruch umknął Bartkowi - teraz  białe szybko zdwajają wieże po linii 'd' i sa w stanie walczyć z czarnymi  figurami.} ({Czarne liczyły na} 27. Rd2 $2 Rxd4 28. Rxd4 Nxb3 29. Rad1 Nxd4 30.  Rxd4 Be6 {z lepsza pozycja.}) 27... Bg7 ({Nieoczekiwanie, najlepszym ruchem  dla czarnych - warto to zapamiętać! - było posuniecie} 27... Ra6 $1 {z prosta  idea Wb6. Wówczas bez konieczności ruszania gońca z c8 (, który nie ma dobrego  pola) do gry weszłaby wieża z a8. I to jak - od razu atakowałaby  newralgicznego pionka z b3.}) 28. Rad2 {Teraz czarne - znowu - muszą uważać,  by nie wpaść w tarapaty.} f6 {Diagram #} ({Ciekawe było} 28... Rf8 $5 {planem  f6. Jasne jest jednak, że nie po to Bartek dopiero co postawił wieże na d8.})  29. Nxc6 $1 {Nie tylko dobra próba skomplikowania pozycji w niedoczasie  przeciwnika, ale też - zupełnie nieoczekiwanie - najlepszy ruch białych!} Rxd2  30. Ne7+ Kf8 $1 ({Znacznie gorsze byłoby} 30... Kf7 {, bo po} 31. Rxd2 fxe5 32.  Nxc8 Rxc8 33. Ne4 {czarny król mógłby wpaść pod nieprzyjemne szachy na siódmej  linii. Inna sprawa, ze nawet w tej pozycji, z uwagi na perspektywę wymian i  obecność rożnopolowych gońców, czarne miałyby dobre szanse na remis.}) 31. Rxd2  fxe5 $1 ({Bardzo liczyłem na} 31... Kxe7 {, co po} 32. Nd5+ Kf7 33. Nb6 Rb8 34.  Rd8 Ke7 35. Rxc8 ({nie nie daje} 35. Rg8 Bf8 $1 36. Nd5+ Kf7 37. Nxf6 Be6)  35... Rxc8 36. Nxc8+ Ke6 37. exf6 Bxf6 {dawało białym pewne szanse w końcówce.  Inna sprawa, ze wygrana tak czy owak bylaby bardzo problematyczna i zapewne  bliżej byłoby tutaj do remisu.}) 32. Ned5 $6 ({Zupełnie nic nie dawało} 32.  Nxc8 Rxc8 33. fxe5 Bxe5 34. Ne4 Nxb3) ({, natomiast} 32. Ncd5 {wydawało mi się  strasznie ryzykowne, bo skoczek z e7 mógłby nie wrócić z dalekich wojaży. Mimo  wszystko należało tego spróbować!} Nxb3 (32... Be6 $6 33. f5 $1 gxf5 34. Nxf5  $1 Bxf5 35. Rf2 $16) (32... exf4 $5 33. Rf2 Be6 34. Rxf4+ Ke8 35. Nc7+ Kxe7 36.  Nxa8 Be5 37. Rf3 Nxb3 38. Ke1 Bxc4 {i czarne nie powinny mieć problemów z  remisem.}) 33. Rf2 e4 34. f5 Bd4 {z komplikacjami, które nie wiadomo dokąd  prowadzą!}) 32... Bf5 {Ten ruch, przyznam szczerze, przeoczyłem!} 33. g4 Bd3+ (  {Jeśli chodzi o przeoczenia, to nie widziałem także ruchu...} 33... Nxb3 {,  który - cóż - widzieć trzeba! Na szczęście białe niczym nie ryzykują po} 34.  Rb2 Bd3+ 35. Ke1 Bxc4 36. Bf1 $1 Bxf1 37. Kxf1 Nc5 38. Rb5 Rc8 39. f5 $1) 34.  Rxd3 $5 {Kierunek, w którym zmierzała partia - lepsza pozycja, którą  wypuściłem, a teraz czarne zaczynają przejmować inicjatywę, nie podobał mi się,  wiec uznałem, że w końcówce niedoczasu, warto nieco wprowadzić trochę chaosu!}  ({Słabo wyglądało} 34. Kf2 e4) 34... Nxd3 35. f5 $1 {Idea oddanie jakości.  Białe maja rekompensatę w postaci pionka, a także - zablokowanego gońca z g7.}  gxf5 36. gxf5 Nc5 $1 {Ruch zasadniczo prosty, ale można także było zagrać  gorzej. Dopuszczenie białe skoczka na e4 prowadziło do sporej aktywizacji  białych sił, co w konsekwencji mogło dać realne szanse na promocje pionka 'f'.}  37. Ne4 Nxe4 ({Dość ryzykowne było, przy tym - bla obu stron! -} 37... Nxb3 38.  Nc7 Rb8 39. Ne6+ Kg8 40. c5 $1 Nd4 41. Nd6 {z dość zwariowana pozycja jak na  końcówkę.}) 38. Bxe4 {Teraz pozycja jest zupełnie równa - żadna ze stron nie  jest w stanie zrobić sensownego progresu - czarne nie mogą przerzucić wieży na  tyły białych, a białe nie maja co liczyć na progres, bo czarne w odpowiednim  momencie mogą oddać wieżę za skoczka i "zaprzeć" na rożnopolakach.} Kf7 39. Ke2  Ra6 40. Kf3 Rh6 41. Kg4 b6 42. h4 Rd6 43. h5 h6 {i wobec braku możliwości na  poprawienie pozycji zgodzono się na remis.} 1/2-1/2