MŚ: Ponowne prowadzenie Carlsena

Na półmetku zmagań o tytuł Mistrza Świata na prowadzeniu znajduję się Magnus Carlsen. Piąta partia zakończyła się remisem. Natomiast w partii numer 6 lepszym okazał się grający białymi Norweg.

W piątej partii meczu widzieliśmy dobre przygotowanie debiutowe Norwega, a mimo to pretendent miał szanse na osiągnięcie dużej przewagi, jednakże w decydującym momencie zagrał pasywnie i partia zakończyła się remisem. Natomiast 6 partia meczu grana białymi przez Mistrza Świata może być kluczowa dla dalszego przebiegu meczu. Po złym wyborze wariantu debiutowego przez Ananda, Carlsen osiągnął duża przewagę, jednakże swoim katastrofalnym 26 ruchem mógł zaprzepaścić cały trud włożony w uzyskanie przewagi. Ale Hindus nie zauważył taktycznej możliwości uzyskania dużej przewagi ruchem 26…Sxe5!, ostatecznie decydując się na zagranie innego posunięcia i w rezultacie przegrywając partię. Analiza partii Kamil Stachowiak

  [Event "WCh 2014"]  [Site "Sochi RUS"]  [Date "2014.11.14"]  [Round "5"]  [White "Anand, Viswanathan"]  [Black "Carlsen, Magnus"]  [Result "1/2-1/2"]  [ECO "E15"]  [WhiteElo "2792"]  [BlackElo "2863"]  [PlyCount "78"]  [EventDate "2014.11.08"]   1. d4 {Oczywiście, po co zmieniać, coś co się sprawdza? Jak dotychczas wybory  debiutowe Norwega po d4 nie zachwycają. Szukając przewag Ananda nad Carlsenem,  niewątpliwie trzeba wymienić przygotowanie debiutowe, w którym to pretendent  góruje nad mistrzem świata.} Nf6 2. c4 e6 3. Nf3 b6 {Kolejna zmiana systemu  debiutowego przez Carlsena. W pierwszej partii granej czarnymi przez Norwega,  był Grunfeld, w drugiej nieprzyjęty Gambit Hetmański, a teraz mamy do  czynienia z obroną Hetmańsko-Indyjską. Widać, że Mistrz Świata poszukuje  otwarcia, w którym będzie dorównywać Hindusowi przygotowaniem debiutowym.} 4. g3  Bb4+ {Inne możliwości to 4...Gb7 oraz 4...Ga6} 5. Bd2 Be7 6. Nc3 Bb7 7. Bg2 c6  {Głównym posunięciem w tej pozycji jest roszada, ale c6 jest także ciekawą  alternatywą. Anand wydawał się w tym momencie trochę zaskoczony wyborem  wariantu przez Carlsena i trochę czasu zajęło mu zastanowienie się nad wyborem  następnego ruchu.} 8. e4 {Pryncypialny wybór. Białe przygotowują się na ruch  d5, który to zapewne będzie następnym ruchem wykonanym przez czarne.} d5 9.  exd5 (9. cxd5 cxd5 (9... exd5 $2 {nielogiczny ruch, po co zasłaniać swojego  białopolowego gońca.}) 10. e5 Ne4 11. O-O O-O 12. Re1 Nxd2 13. Qxd2 {z  przyjemniejsza pozycja do gry dla białych.}) 9... cxd5 10. Ne5 O-O 11. O-O Nc6  12. cxd5 ({Oczywiście} 12. Nxc6 {jest słabym posunięciem. Ruchem tym tylko  wzmacniamy czarnym kontrolę nad kluczowym polem d5}) 12... Nxe5 13. d6 {Póki,  co, zawodnicy wykonują posunięcia niemal bez namysłu, co świadczy o tym, że  pozycja jest im dobrze znana.} ({W partii Komljenovic-Palac, Sibenik 2010,  białe zagrały} 13. dxe5 Nxd5 14. Nxd5 Bxd5 15. Bc3 Bxg2 16. Qxd8 Rfxd8 17. Kxg2  Rd5 {gdzie czarne nie maja żadnych problemów, co oczywiście nie może  satysfakcjonować białych.}) 13... Nc6 14. dxe7 Qxe7 15. Bg5 h6 16. d5 Na5 {  Alternatywnym posunięciem jest} (16... Rfd8 17. Bxf6 Qxf6 18. dxc6 Rxd1 19.  Rfxd1 Ba6 20. Rd7 {gdzie to białe mogą uzyskać szanse na wygranie partii.}) 17.  Bxf6 ({Można jeszcze zagrać} 17. d6 {jednakże po} Qd8 18. Bxf6 Qxf6 {pion na  d6 jest raczej słabością niż siłą białego}) 17... Qxf6 18. dxe6 Qxe6 {Pierwszy  dłuższy namysł Carlsena. Inna możliwością było} (18... Bxg2 19. exf7+ Qxf7 20.  Kxg2 Nc4 {białe, co prawda, mają pionka więcej, jednak wydaje się, że czarne  posiadają pewną rekompensatę w postaci nacisku po linii "f" oraz aktywnym  położeniu swoich figur. Aczkolwiek nie jest to wymuszona kontynuacja, równie  dobre, a być może i lepsze, jest to, co nastąpiło w partii.}) 19. Re1 Qf6 20.  Nd5 {Ruch stawiający pewne problemy do rozwiązania przed czarnym. Skoczek  zajmuje aktywne pole na d5, gdzie nie może być przez czarne zbyt długo  tolerowany. Jednakże likwidacja skoczka także powoduje pewne nieprzyjemności.}  Bxd5 ({Ryzykowne było} 20... Qxb2 {ze względu na} 21. Re2 Qa3 22. Re3 Qb2 (  22... Qc5 23. Rc1 Nc4 (23... Qb5 24. a4 $1 Qb2 25. Rc2 {i hetman zostaje  złapany}) 24. Ne7+ Kh8 25. Rxc4 Qxc4 26. Bxb7) 23. Rb1 Qxa2 24. Ra1 Qc4 25.  Rxa5 bxa5 26. Ne7+ $16 {i białe zdobywają dwie lekkie figury za wieżę i de  facto jednego piona, co daje im przewagę. Oczywiście warianty były w miarę  łatwe do policzenia, przez to, że były forsowne, wiec trudno było oczekiwać,  że Carlsen zdecyduje się na zbicie pionka b2.}) 21. Bxd5 Rad8 22. Qf3 {  Końcówka oczywiście będzie lepsza dla białych, ze względu na to, że posiadają  gońca, który to w pozycjach tego typu zazwyczaj jest lepszy od skoczka,  dodatkowo skoczek znajdujący się na a5 nie zachwyca. Nie jest to może przewaga,  która da zwycięstwo, ale pozwala na długie męczenie czarnych, które muszą  jeszcze zasłużyć na wyrównanie pozycji.} Qxb2 {Odważny wybór Magnusa. Po} (  22... Qxf3 23. Bxf3 Nc4 (23... Rfe8 24. Rxe8+ Rxe8 25. Rc1 Re7 26. b4 $14) 24.  b3 Nd6 25. Re7 $14 {białe maja przewagę.}) 23. Rad1 {Wszystkie figury białych  stoją aktywnie. Goniec dominuje nad skoczkiem, białe wywierają nacisk na piona  f7, grożą wejściem wieżą na e7. Czarne muszą szybko znaleźć plan obrony} Qf6 $1  {Chyba jedyne rozsądne posuniecie. Po przykładowym} (23... Rd7 24. Qf5 Rc7 25.  Be4 g6 26. Qf4 {pojawiają się dodatkowe słabości w obozie czarnych w postaci  piona h6, a skoczek na a5 nadal jest daleko poza gra.}) 24. Qxf6 gxf6 {Czarne  ruchem Hf6 pogorszyły sobie strukturę pionową, jednak przy tak małej ilości  figur na szachownicy nie musi to mieć jakiegoś znaczenia.} 25. Re7 Kg7 {Norweg  oddaje piona za cenę "powrotu do żywych" skoczka} 26. Rxa7 Nc6 27. Rb7 {Czyżby  Anand zdecydował się odpuścić i zremisować. Po tym ruchu niemal forsownie  powstaje remisowy układ na szachownicy. Jedynym sensownym wyborem było  pozostawienie na szachownicy jedynych pionów znajdujących się na skrzydle  hetmańskim ruchem} (27. Ra4 $1 Rd7 (27... Ne7 28. Rg4+ Kh8 29. Bf3 Rxd1+ 30.  Bxd1 Rd8 31. Bb3 $16) 28. Rg4+ Kh8 29. Rc4 Ne5 30. Rcc1 Rfd8 31. Bb3 $14) 27...  Nb4 28. Bb3 Rxd1+ 29. Bxd1 Nxa2 30. Rxb6 {Mimo, że białe maja gońca i lepszą  strukturę pionową, wygranie tej pozycji jest praktycznie niemożliwe.} Nc3 31.  Bf3 f5 $1 {Ratując możliwość powrotu skoczka na pole e4. Nawet jak czarne  stracą piona na e4 w wyniku wymiany gońca za skoczka, to tego typu pozycja  będzie łatwa do zremisowania.} 32. Kg2 Rd8 33. Rc6 Ne4 34. Bxe4 fxe4 35. Rc4 f5  36. g4 Rd2 37. gxf5 e3 38. Re4 Rxf2+ 39. Kg3 Rxf5 1/2-1/2]

   [Event "WCh 2014"]  [Site "Sochi RUS"]  [Date "2014.11.15"]  [Round "6"]  [White "Carlsen, Magnus"]  [Black "Anand, Viswanathan"]  [Result "1-0"]  [ECO "B41"]  [WhiteElo "2863"]  [BlackElo "2792"]  [PlyCount "75"]  [EventDate "2014.11.08"]   1. e4 {Mistrz Świata twardo stoi przy swoim wyborze i nadal gra e4 zamiast d4,  może czymś nas zaskoczy, po tym jak w 4 partii meczu nic po debiucie nie  uzyskał.} c5 2. Nf3 e6 3. d4 {Wow! Bomba! Carlsen decyduje się zagrać otwartą  obronę sycylijską, zapewne Vishy był w małym szoku po wykonaniu 3 posunięcia  przez białe.} cxd4 4. Nxd4 a6 5. c4 Nf6 6. Nc3 Bb4 7. Qd3 {Pierwszy ważny  moment w partii. Po 6...Gb4, białe maja wiele możliwości do wyboru i wcale  ruch zagrany przez Norwega nie jest najpopularniejszy, ale to nie znaczy, że  gorszy od częściej spotykanych kontynuacji.} Nc6 $6 {W tym momencie uważam, że  Anand popełnił błąd. Oczywiście nie w sensie, że ruch Sc6 jest zły, tylko w  takim, że wybrał kontynuację po której powstaje końcówka, która to jak wiadomo  odpowiada mistrzowi świata. Anand powinien zachować hetmany na szachownicy, a  nie wchodzić na terytorium, na którym Carlsen czuje się wyśmienicie.} 8. Nxc6 {  Oczywiście! Carlsen wie, gdzie posiada przewagę nad Anandem. Po tym ruchu  powstanie pozycja, która niewątpliwie odpowiada Norwegowi.} dxc6 ({W wypadku  odbicia drugim pionem, białe uzyskują przewagę po} 8... bxc6 9. a3 Bxc3+ (9...  Be7 10. e5 $14) 10. Qxc3 O-O 11. Bd3 {z bardzo przyjemną pozycją dla białych})  9. Qxd8+ Kxd8 10. e5 Nd7 {Pasywny ruch. Alternatywnym posunięciem było} (10...  Ne4 {które jednak i tak nie do końca rozwiązywało problemy} 11. a3 Bxc3+ 12.  bxc3 Kc7 (12... Nxc3 $2 13. a4 $1 Ne4 14. Be3 f6 15. Bd3 Ng5 16. f4 Nf7 17.  exf6 gxf6 18. O-O $16) 13. Be3 b6 14. Bd3 Nc5 15. Bxc5 bxc5 $14) 11. Bf4 Bxc3+  12. bxc3 {Białe mają przewagę pary gońców, więcej przestrzeni, w obozie  czarnych jest kompleks słabych czarnych pól, dodatkowo czarny goniec na c8 nie  ma możliwości aktywnej gry. Jedynym mankamentem w pozycji białych są  zdublowane pionki "c"} Kc7 13. h4 {Carlsen jak najszybciej chce otworzyć grę,  tak by móc wykorzystać parę gońców} b6 {Czarne mają jasny plan, chcą zagrać c5  i uaktywnić swojego białopolowego gońca, przez pole b7, dodatkowo uwalniając  wieże a8, co w wypadku biernej postawy białych dałoby im szansę na wyrównanie  pozycji.} 14. h5 h6 {Czarne nie mogą pozwolić na zagranie przez białe h6, po  którym to ruchu czarne pola w obozie Ananda byłyby w rozsypce.} 15. O-O-O {Po  ruchu h6 powstała pewna słabość. Pion g7, powinien odtąd stać się obiektem  ataku przez białe wieże, dlatego wykonanie długiej roszady wydaje się  właściwym wyborem. Obie wieże można teraz przestawić na atak piona g7 poprzez  Wd3-g3 i Wh4-g4.} Bb7 16. Rd3 c5 17. Rg3 Rag8 {Już jest jasne, że Ananda czeka  długa walka o remis, co jest miedzy innymi skutkiem niezbyt dobrze wybranego  wariantu debiutowego.} 18. Bd3 Nf8 19. Be3 {Białe mogą planować typowy plan  dla tego typu pozycji, czyli uruchomienie pionów "f" i "g".} g6 {Hindus nie  zamierza czekać, aż Carlsen będzie zwiększać presję na czarne piony znajdujące  się na skrzydle królewskim i zamierza zlikwidować słabego piona g7, tym samym  jednak tworząc inna słabość na h6, ale czekanie na rozwój wypadków może być  nawet gorsze.} 20. hxg6 Nxg6 21. Rh5 {Uniwersalny ruch, broni i jednocześnie  atakuje.} (21. Rxh6 $2 Nxe5 22. Bf4 Rxg3 23. Bxe5+ Kd7 24. Rxh8 Rxd3 $11) 21...  Bc6 22. Bc2 {Pozycja nie wymaga jakichś nagłych działań. Mistrz Świata może  sobie pozwolić na posunięcia, które tylko z pozoru nic nie wnoszą, a jednak  maja swoja wartość. Goniec na c2 może pełnić ważną, profilaktyczną funkcję  zabezpieczając ewentualnie pola, po których czarny może mieć jakąś nadzieję na  wtargnięcie do obozu białych.} Kb7 23. Rg4 a5 ({Wymiana jednej pary wież nie  zmieniała wiele w ocenie pozycji} 23... Ne7 24. Rxg8 Rxg8 25. g3 $16) 24. Bd1  Rd8 25. Bc2 Rdg8 26. Kd2 $4 {Biały przed przeprowadzeniem konkretnych posunięć  zmierzających do materializacji osiągniętej przewagi potrzebne jest tylko  lepsze usytuowanie swojego króla na polu e2. Jednak tym ruchem, Carlsen  zaprzepaszcza cały trud, jaki włożył w uzyskanie przewagi.} a4 $4 {Zagrane po  dokładnie 60 sekundach namysłu. Anand nie wykorzystuje ogromnej pomyłki  Carlsena. Nie wykonuje w miarę narzucającego się ruchu, który na tym poziomie  powinien być wykonany niemal od ręki, czyli} (26... Nxe5 $1 {i po} 27. Rxg8  Nxc4+ 28. Kd3 Nb2+ {z dużą przewagą czarnych, być może obaj przeciwnicy nie  widzieli tego wtrąconego szacha, który to zmienia ocenę pozycji}) 27. Ke2 {  Teraz oczywiście bicie na e5 nie przechodzi, ze względu na brak wtrąconego  szacha.} a3 {Czarne mają nadzieję na wykorzystanie pola a4 do wymiany  białopolowych gońców, jednak nie wydaje się to możliwe do zrealizowania bez  strat materialnych.} 28. f3 Rd8 29. Ke1 {Po co się spieszyć, jak i tak czarne  nie maja żadnego rozsądnego planu, tylko muszą uzbroić się w cierpliwość i  poczekać na to, co białe zaproponują.} Rd7 30. Bc1 Ra8 {Anand zdecydował się  na znalezienie jakiejś kontry, rezygnując kompletnie z obrony piona h6} 31. Ke2  Ba4 32. Be4+ Bc6 $2 {Po tym ruchu wydarzenia nabiorą na tempie.} ({Ostatnia  szansa dla Ananda było oddanie jakości} 32... Ka7 $1 33. Bxa8 ({w wypadku,  gdyby ofiara jakości nie była przyjęta, czarne także uzyskują szanse na  uzyskanie pełnoprawnej gry.} 33. Bxg6 fxg6 34. Rxg6 Bb3 {pionek a3 przydaje się  } 35. axb3 (35. Bxa3 Bxc4+ 36. Ke1 Kb7 $17) 35... a2 36. Bb2 Rad8 {i to białe  muszą się martwić}) 33... Kxa8 34. Rxh6 (34. Bxa3) 34... Rd1 35. Bxa3 Ra1 36.  Ke3 Nxe5 {z szansami na wyrównanie}) 33. Bxg6 fxg6 34. Rxg6 {Czas na żniwa.  Carlsen będzie teraz po kolei zbierał czarne piony.} Ba4 ({Próba wtargnięcia  na pierwszą linię nie daje szans na skuteczną kontrę} 34... Rad8 35. Rhxh6 Rd1  36. Bg5 R8d7 37. Rxe6 $19 {za dużo pionów czarne oddały}) 35. Rxe6 Rd1 36. Bxa3  Ra1 37. Ke3 Bc2 (37... Rxa2 38. Re7+ Ka6 (38... Kc6 39. Rxh6#) 39. Bxc5 bxc5  40. Rxh6+ Ka5 41. Rc7 $18) 38. Re7+ {Koniec. Białe zgarniają kolejne piony,  dodatkowo czarny król znajduje się w siatce matowej, nie pozostaje nic innego,  jak poddanie. Zobaczymy, czy ta partia nie będzie kluczowa dla dalszego  przebiegu meczu. Dobrze dla Ananda, że następuje dzień przerwy, gdzie może w  jakiś sposób ochłonąć po takiej porażce. Sytuacja po 26.Kd2 i niewykorzystanie  nadarzającej się okazji na uzyskanie dużej przewagi przez Ananda może mu  jeszcze długo siedzieć w głowie. Kto wie, czy w przyszłości historycy szachowi  wskazując na kluczowy moment w meczu nie będą właśnie wskazywać na sytuację z  26. posunięcia, gdzie to pretendent miał okazje na uzyskanie przewagi w meczu,  ale ją zaprzepaścił. Miejmy nadzieje, że Anand odzyska równowagę psychiczną  przed poniedziałkową partią i dostarczy nam jeszcze emocji w tym meczu. Raz  już wrócił do gry, czy wróci jeszcze raz? Zobaczymy, tymczasem jakieś małe  piwko, długi spacer, dobry film, jednym słowem jakiś relaks może być dobrym  rozwiązaniem dla Ananda.} 1-0